ثبت شرکت تعاونی و ویژگی های اصلی

در مقالات پیشین به ارائه تعاریفی از مفهوم شرکت و انواع شرکت های تجاری قابل ثبت در قانون تجارت پرداختیم . در مطلب پیش رو شرکت تعاونی را به عنوان یکی از قالب های قابل ثبت در قانون بررسی می نماییم:

 

شرکت تعاونی چیست ؟

ماده 2 قانون شرکت های تعاونی مصوب سال 1350 شرکت تعاونی را چنین تعریف کرده است :

 

شرکت تعاونی شرکتی است متشکل از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا ء از طریق خود یاری و کمک متقابل و همکاری انان موافق اصولی که در این قانون مطرح است تشکیل می شود .

 

شرکت های تعاونی شرکت هایی هستند که تمام یا حداقل 51% سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها، سازمان ها ، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانک ها ، شهرداری ها ، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره ، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط، فروش اسقاطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آن که عضو باشند .

 

بنابراین در شرکت تعاونی هدف شرکاء شرکت از تاسیس یک شرکت ، مشارکت برای تحصیل کالا و خدمات با قیمتی ارزان تر و حذف واسطه ها بین تولیدکننده و مصرف کننده است به عبارت دیگر اشخاص از تاسیس شرکت تعاونی به دنبال کسب نفع و سودآوری برای اعضاء نیستند بلکه به دنبال همکاری و تعاون در جهت کاهش هزینه ها و جلوگیری از مضرات احتمالی اند.

 

شرکت های تعاونی از نظر اقتصادی در جامعه از اهمیت ویژه ایی برخوردارند اما برخی این نوع شرکت را تجاری نمی دانند چراکه با برخی از تعاریف و اهداف ارائه شده از شرکت تجاری در قانون تجارت منافات دارد. به طور مثال چنانچه اشاره شد هدف از تاسیس شرکت تعاونی مانند سایر شرکت های تجاری کسب منفعت و سود معمول در مفهوم شرکت ها نمی باشد. بلکه هدف از تاسیس چنین مجموعه ایی تعاون و کمک و تسهیل امور شرکاء در آن است. این شرکت ها برای حذف واسطه ها بین تولیدکننده و مصرف کننده تلاش می نمایدو  منظور از آن انجام خدمات یا تحصیل اجناس یا اعتبار به بهای ارزان برای شرکاء است.

 

شرکت تعاونی چیست

 

ویژگی های شرکت تعاونی

ویژه گی شرکت : این شرکت دو وجهی است یعنی می تواند هم تجاری باشد هم می تواند تجاری نباشد.

 

ویژه گی های اعضاء :  عضو در شرکت های تعاونی، شخصی حقوقی و حقیقی غیردولتی است که واجد شرایط مندرج در قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی باشد و ملتزم به اهداف و بخش تعاون باشد یعنی دارای تابعیت ایرانی بوده و محجور نباشد.

 

خصوصیات موضوع فعالیت : موضوع فعالیت در شرکت های تعاونی دارای ابعاد متعدد و گسترده ای است به نحوی که قانون شرکت های تعاونی سال 1350 شرکت های تعاونی زیادی از جمله شرکت تعاونی کشاورزی و روستایی، شرکت تعاونی صیادان ، شرکت تعاونی مصرف کنندگان ، شرکت تعاونی مسکن ، شرکت تعاونی اعتبار ، شرکت تعاونی آموزشگاه ها ، شرکت تعاونی کار، شرکت های تعاونی صاحبان حرفه و صنایع دستی ، شرکت های تعاونی صنایع دستی و نظایر این ها را نام برده است و اتفاقاَ برای برخی از آن ها یک فصل مجزا اختصاص داده است که با این وصف چنین استنباط می شود که قانونگذار موضوع فعالیت شرکت های تعاونی را در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی ، خدماتی ، صنعتی ، کاری ، هنری ، و نظایر این ها به رسمیت شناخته است.

 

چگونگی و میزان سرمایه و اعتبار : سرمایه تعاونی اموال و دارایی هایی است که برای تاسیس تعاونی یا افزایش سرمایه قبلی در اختیار آن قرار می گیرد. در شرکت های تعاونی که تمام یا حداقل 51% سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت قرار می گیرد و دستگاه های دولتی اعم از وزارتخانه ها ، سازمان ها ، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت ، بانک ها و شهرداری ها ، شوراهای اسلامی ، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 3 قانون اساسی از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره به شرط تملیک ، بین شرط، فروش اقساطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آن که عضو باشند .

 

شرایط و مراحل ثبت شرکت تعاونی

طبق تبصره ماده 1 قانون شرکت های تعاونی حداقل شرکاء را هفت نفر تعیین نموده، ولی عملاَ تعداد شرکای شرکت های تعاونی خیلی بیشتر است. ذکر حداقل برای آنست که اشخاص معدودی نتوانند برای استفاده از مزایای شرکت های تعاونی شرکت تجاری خود را به صورت شرکت تعاونی معرفی نمایند.

 

شرایط عضویت در تعاونی ها : ( ماده 9 ق. ب. ت )

 

1-تابعیت جمهوری اسلامی ایران

 

2-عدم ممنوعیت قانونی و حجر

 

3-خرید حداقل سهام مقرر در اساسنامه

 

4-درخواست کتبی عضویت و تعهد به رعایت مقررات اساسنامه تعاونی

 

5-عدم عضویت در تعاونی مشابه

 

مراحل اخذ پروانه تاسیس طبق دستورالعمل وزارت تعاون

1-درخواست کتبی شرکت یا اتحادیه تعاونی

 

2-ارائه مدارک ثبت شرکت یا اتحادیه تعاونی و آگهی تاسیس مندرج در روزنامه رسمی

 

3-تعیین شماره مخصوص ( کد ) از طرف وزارت تعاون یا اداره کل تعاون استان برای شرکت یا اتحادیه تعاونی ثبت شده

 

4-بالاخره صدور پروانه تاسیس برای متقاضی توسط وزارت تعاون یا اداره کل تعاون استان .

ثبت شرکت تعاونی